ТАРКИБИ

Диклофенак натрий – 75 мг 1 ампулада.

ҚЎЛЛАНИЛИШИ

Препарат мушак ичига юборилганида қуйидагиларни даволаш учун мўлжалланган:

- ревматик касалликларни яллиғланиш ва дегенератив касалликлари (ревматоид артрит, анкилозланувчи спондилит, остеоартроз, спондилоартритлар), вертебрал оғриқ синдроми, - бўғимдан ташқари ревматизм;

- ўткир подагра ҳуружлари;

- буйрак ва жигар санчиқлари;

- жироҳатдан кейин ва операциядан кейин яллиғланиш ҳамда шиш билан кечадиган оғриқ синдроми, масалан, стоматологик ва ортопедик жарроҳлик аралашувларидан кейин;

- оғир даражадаги мигрен ҳуружларида қўлланади.

Препарат вена ичига инфузия кўринишида юборилганида операциядан кейинги оғриқни даволаш ва олдини олиш учун мўлжалланган.

ҚЎЛЛАШ УСУЛИ ВА ДОЗАЛАРИ

Клодифен инъекция учун эритма препаратини 2 кундан ортиқ қўллаш мумкин эмас; зарурат бўлганида даволашни препаратнинг перорал шакллари билан давом эттириш мумкин.

Ҳар бир ампула фақат бир марта қўллаш учун мўлжалланган. Эритма ампула очилгандан сўнг дарҳол ишлатилиши керак. Ҳар қандай ишлатилмаган ампуланинг ичидагиси утилизация қилиниши керак.

Мушак ичига инъекция қилиш

Одатдаги суткалик доза суткада75 мг (1 ампула) ташкил этади, думба мушагининг ташқи юқори квадрантига чуқур инъекция қилинади. Оғир ҳолатларда  (масалан, санчиқлар) суткалик дозани 75 мг дан 2 инъекциягача ошириш мумкин, бунда улар орасидаги бир неча соатлик интервалга риоя қилиш керак (1 инъекциядан ҳар бир думдага).

Альтернатива сифатида 75 мг ли 1 ампулани умумий максимал суткалик доза 150 мг бўлгунигача препаратнинг бошқа дори шакллари (масалан, таблеткалар, суппозиторийлар) билан мажмуада қўллаш мумкин. Мигрень ҳуружида клиник тажриба препаратнинг 75 мг (1 ампула) дозасини бошланғич қўллаш билан чекланган. Зарурат бўлганида препаратнинг дозаси суппозиторийлар 100 мг дан қўлланганидан сўнг дарҳол юборилади. Умумий суткалик доза 1-кунида 175 мг дан ошмаслиги керак.

Вена ичига инфузия қилиш

Клодифен инъекция учун эритмани вена ичига болюс инъекция ҳолида юбориш мумкин эмас.

Вена ичига инфузия қилишни бевосита бошлашдан олдин, қўллаш керак бўлган давомийлигига қараб, препаратни 100-500 мл ҳажмдаги 0,9% ли натрий хлорид эритмаси ёки 5% декстроза эритмаси, янги очилган контейнердан олинган инъекция учун натрий бикарбонатининг буферланган эритмаси билан суюлтириш керак; юқоридаги эритмага Клодифен препаратининг бир ампуласидаги эритма қўшилади.

Клодифен инъекция учун эритма препаратини иккита муқобил дозалаш тартиби тавсия этилади. Операциядан кейинги ўртача ва оғир даражадаги оғриқни даволаш учун 75 мг дозани узлуксиз равишда 30 минутдан 2 соатгача вақт давомида юбориш керак. Зарурат бўлганида даволашни бир неча соатдан кейин такрорлаш мумкин, аммо доза 24 соатнинг исталган вақти давомида 150 мг дан ошмаслиги керак.

Операциядан кейинги оғриқни олдини олиш учун жарроҳлик аралашувидан кейин 15 минут - 1 соатдан кейин 25-50 мг юклама дозасини юбориш керак, шундан сўнг максимал суткалик доза 150 мг бўлгунигача соатига тахминан 5 мг тезликда узлуксиз равишда инфузия қилиш керак.

ЧИҚАРИЛИШ ШАКЛИ

Клодифен ампулалар №5 3 мл.

ФАРМАКОЛОГИК ҲУСУСИЯТЛАРИ

Клодифен таркибида яққол яллиғланишга қарши, оғриқ қолдирувчи ва иситмани туширувчи таъсирларга эга бўлган ностероид структурали модда – диклофенак натрий сақлайди. Асосий таъсир механизми простагландинлар биосинтезини тормозлаши билан ифодаланади. Простагландинлар яллиғланиш, оғриқ ва иситмани генезида муҳим роль ўйнайди.

Ревматик касалликларда Клодифен препаратининг яллиғланишга қарши ва оғриқ қолдирувчи ҳусусиятлари тинч ҳолатда ва ҳаракатдаги оғриқ, эрталабки танглик, бўғимларни шиши, шунингдек бўғимлар фаолиятини яхшиланиши каби симптомлар ва шикоятларнинг яқоллигини аҳамиятли даражада камайиши билан характерланадиган клиник самарасини таъминлайди.

In vitro шароитларида диклофенак натрий пациентларни даволашда эришиладиган концентрацияларга эквивалент концентрацияларда тоғай тўқимасидаги протеогликанлар биосинтезини сусайтирмайди. Жароҳатдан кейинги ва операциядан кейинги яллиғланиш ҳолатларида Клодифен оғриқ (ҳам спонтан, ҳам ҳаракатда кузатиладиган оғриқ) ни тез енгиллаштиради ва яллиғланиш оқибатидаги шишни камайтиради.

Ўтказилган клиник тадқиқотлар норевматик генезли ўртача ва яққол ифодаланган оғриқ синдромида препаратнинг аҳамиятли даражадаги оғриқ қолдирувчи самарасини аниқлаш имконини берди. Шунингдек клиник тадқиқотлар, Клодифен бирламчи дисменореяда оғриқ ҳисларини бартараф қилиш ва қон йўқотиш даражасини пасайтиришга қодир эканлигини аниқлаш имконини берди.

Фармакокинетикаси

Мушак ичига юборилганида қон плазмасида максимал концентрациясига эришиш вақти – 20 минут. Плазмада фаол модданинг концентрацияси юборилган дозанинг катталигига чизиқли боғлиқликда бўлади.

Препарат мушак ичига ёки вена ичига юборилганидан сўнг AUC перорал ёки ректал юборилгандагига нисбатан тахминан икки марта катта бўлади, чунки юқоридаги юбориш йўллари жигар орқали биринчи марта ўтиш метаболизмидан сақланиш имконини беради.

99,7% диклофенак плазма оқсиллари билан, асосан альбуминлар (99,4%) билан боғланади.

Диклофенак синовиал суюқликка ўтади, у ерда максимал концентрацияси қон плазмасида чўққи қийматга эришилганидан сўнг 2-4 соатдан кейин аниқланади. Синовиал суюқликдан кутилган ярим чиқарилиш даври 3-6 соатни ташкил этади. Плазмада чўққи концентрациясига эришилганидан сўнг икки соатдан кейин синовиал суюқликдаги фаол модданинг даражаси плазмадагига нисбатан юқори бўлади, ва 12 соатгача шундай қолади.

Диклофенакнинг қон плазмасидан умумий тизимли клиренси минутига 263±56 мл ни ташкил этади. Қон плазмасидан якуний ярим чиқарилиш даври 1-2 соатни ташкил этади. Тўртта метаболити, жумладан иккита фаол метаболити ҳам плазмадан қисқа ярим чиқарилиш даврига эга. Препаратнинг юборилган дозасини тахминан 60% сийдик билан дастлабки молекуланинг глюкуронид конъюгатлари ва метаболитлар ҳолида чиқарилади, уларнинг кўпчилиги ҳам глюкуронид конъюгатларига айланадилар. 1% дан камроқ қисми ўзгармаган бирикмалар ҳолида, қолган қисми сафро билан метаболитлар ҳолида чиқарилади.

ҚЎЛЛАШ МУМКИН БЎЛМАГАН ҲОЛАТЛАР

Таъсир этувчи моддага ўта юқори сезувчанлик; анамнезида меъда-ичак йўллари (МИЙ) дан, илгари ностероид яллиғланишга қарши препаратлар (НЯҚП) ни қўллаш билан боғлиқ бўлган, қон кетиши ёки перфорацияси; анамнезида яра касаллигини фаол шакли / қон кетиши ёки қайталанувчи яра касаллиги/қон кетиши (аниқланган меъда-ичак яраси ёки қон кетишини иккита ёки ундан ортиқ эпизодлари); бошқа НЯҚП каби, диклофенакни ҳам ибупрофен, ацетилсалицил кислотаси ёки бошқа НЯҚП ни қўллаш бронхиал астма ҳуружлари, ангионевротик шиш, эшакеми ёки ўткир ринитни қўзғатадиган пациентларга қўллаш мумкин эмас; ичакни яллиғланиш касалликлари (Крон касаллиги, носпецифик ярали колит); оғир даражадаги жигар етишмовчилиги; оғир даражадаги юрак етишмовчилиги; ўртача ва оғир даражадаги буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси < 30 мл/мин); операциядан кейинги қон кетишлар, қонни гипокоагуляцияси, гемостазни бузилиши, гемопоэтик бузилишлар ёки цереброваскуляр қон кетишлар ривожланишини юқори ҳавфи; аортокоронар шунт қўйилгандан сўнг операциядан кейинги оғриқларни даволаш; ҳомиладорликни III уч ойлиги; болалар ва 18 ёшгача бўлган ўсмирларга қўллаш мумкин эмас.

НОЖЎЯ ТАЪСИРЛАРИ

Ножўя самараларни ривожланиш тез-тезлигини қуйида келтирилган кўрсаткичлари қуйидаги тарзда аниқланган: тез-тез (≥ 1/100 дан < 1/10 гача), тез-тез эмас (≥ 1/1000 дан < 1/100 гача), кам ҳолларда (≥ 1/10000 дан < 1/1000 гача), жуда кам ҳолларда (< 1/10000).

Инфекциялар ва инвазиялар: жуда кам ҳолларда – инъекция қилинган жойда абсцесс.

Қон яратиш тизими томонидан кузатиладиган бузилишлар: жуда кам ҳолларда – тромбоцитопения, лейкопения, анемия (жумладан гемолитик ва апластик анемия), агранулоцитоз.

Иммун тизими томонидан кузатиладиган бузилишлар: кам ҳолларда – ўта юқори сезувчанлик, анафилактик ва сохта анафилактик реакциялар (жумладан гипотензия ва шок); жуда кам ҳолларда – ангионевротик шиш (жумладан, юзни шиши).

Руҳий бузилишлар: жуда кам ҳолларда – дезориентация, депрессия, уйқусизлик, тунги қўрқувлар, таъсирчанлик, руҳий бузилишлар.

Нерв тизими томонидан кузатиладиган бузилишлар: тез-тез – бош оғриғи, бош айланиши; кам ҳолларда – уйқучанлик; жуда кам ҳолларда – парестезия, хотирани бузилиши, тиришишлар, хавотирлик, тремор, асептик менингит, таъм билиш ҳиссини бузилиши, бош мияда қон айланишини бузилиши.

Кўриш аъзолари томонидан кузатиладиган бузилишлар: жуда кам ҳолларда – кўришни бузилиши, кўришни хиралашиши, диплопия.

Эшитиш ва лабиринт аъзолари томонидан кузатиладиган бузилишлар: тез-тез – вертиго; жуда кам ҳолларда – қулоқларни шанғиллаши, эшитишни бузилиши.

Юрак томонидан кузатиладиган бузилишлар: жуда кам ҳолларда – юрак уришини ҳис этиш, кўкракда оғриқ, юрак етишмовчилиги, миокард инфаркти.

Қон-томирлар тизими томонидан кузатиладиган бузилишлар: жуда кам ҳолларда – артериал гипертензия, васкулит.

Респиратор, торакал ва медиастинал бузилишлар: кам ҳолларда – астма (жумладан диспноэ), бронхоспазм; жуда кам ҳолларда – пневмонит.

Овқат ҳазм қилиш тизими томонидан кузатиладиган бузилишлар: тез-тез – кўнгил айниши, қусиш, диарея, диспепсия, абдоминал оғриқ, метеоризм, иштаҳани пасайиши; кам ҳолларда – гастрит, гастроинтестинал қон кетишлар, қон аралаш қусиш, геморрагик диарея, мелена, меъда ёки ичак яраси (қон кетиши ёки перфорация билан бирга ёки уларсиз); жуда кам ҳолларда – колит (жумладан геморрагик колит ва ярали колитни зўрайиши ёки Крон касаллиги), қабзият, стоматит, глоссит, эзофагеал бузилишлар, ичакни диафграгмасимон стриктураси, панкреатит.

Гепатобилиар бузилишлар: тез-тез – трансаминазаларнинг даражасини ошиши; кам ҳолларда – гепатит, сариқлик, жигар фаолиятини бузилиши; жуда кам ҳолларда – яшин тезлигида кечувчи гепатит, гепатонекроз, жигар етишмовчилиги.

Тери ва тери ости тўқималари томонидан кузатиладиган бузилишлар: тез-тез – тошмалар; кам ҳолларда – эшакеми; жуда кам ҳолларда – буллёз дерматит, экзема, эритема, турли эритемалар, Стивенс-Джонсон синдроми, токсик эпидермал некролиз (Лайелл синдроми), эксфолиатив дерматит, алопеция, ёруғликка сезувчанлик реакциялари, Шейлен-Геноха пурпураси, қичишиш.

Буйрак ва сийдик чиқариш йўллари томонидан кузатиладиган бузилишлар: жуда кам ҳолларда – ўткир буйрак етишмовчилиги, гематурия, протеинурия, нефротик синдром, тубулоинтерстициал нефрит, буйрак папилляр некрози.

Умумий бузилишлар ва препарат юборилган жойдаги бузилишлар: тез-тез – инъекция қилинган жойдаги реакциялар, оғриқ, қаттиқлашиши; кам ҳолларда – шиш, инъекция қилинган жойда некроз бўлиши мумкин.

ДОРИЛАРНИНГ ЎЗАРО ТАЪСИРИ

Қуйида Клодифен инъекция учун эритма препарати ва/ёки диклофенакнинг бошқа дори шакллари қўлланганида кузатилган ўзаро таъсирлар келтирилган.

CYP2C9 ни кучли ингибиторлари: диклофенакни CYP2C9 кучли ингибиторлари (вориконазол каби) билан бирга буюрилганида эҳтиёткорликка риоя қилиш керак, улар диклофенакнинг метаболизмини ингибиция қилиши ҳисобига қон плазмасида диклофенакнинг чўққи концентрациясини аҳамиятли даражада ошишига ва экспозициясига олиб келиши мумкин.

Литий: бир вақтда қўлланганида диклофенак қон плазмасида литийнинг концентрациясини ошириши мумкин. Плазмадаги литийнинг даражасини мониторинг ўтказиш тавсия этилади.

Дигоксин: бир вақтда қўлланганида диклофенак қон зардобида дигоксиннинг концентрациясини ошириши мумкин. Зардобдаги дигоксиннинг даражасини мониторинг ўтказиш тавсия этилади.

Диуретиклар ва антигипертензив воситалар: диклофенакни диуретиклар ёки антигипертензив воситалар (масалан, бета-блокаторлар, ангиотензинга айлантирувчи фермент (ААФ) ингибиторлари) билан ёндош қўллаш уларнинг антигипертензив таъсирини пасайишига олиб келиши мумкин. Шундай қилиб, бундай мажмуа эҳтиёткорлик билан қўлланади, пацентлар эса, айниқса кекса ёшдаги шахслар артериал босимга нисбатан синчков кузатув остида бўлишлари керак. Пациентлар етарли миқдорда суюқлик қабул қилишлари керак, шунингдек айниқса диуретиклар ва ААФ ингибиторлари қўлланганида, нефротоксикликни ривожланиш ҳавфи ошиши оқибатида мажмуавий даволаш бошланган сўнг ва тугагандан сўнг мунтазам равишда буйрак фаолиятини мониторинг ўтказиш тавсия этилади.

Гиперкалиемияни чақирадиган препаратлар: калийни тежовчи диуретиклар, циклоспорин, такролимус ёки триметопримни бир вақтда қўллаш қон зардобида калийнинг даражасини ошишига олиб келиши мумкин (ушбу кўрсаткични мунтазам равишда назорат қилиш керак).

Бошқа НЯҚП ва кортикостероидлар: диклофенак ва бошқа тизимли НЯҚП ёки кортикостероидларни бирга қўллаш МИЙ томонидан кузатиладиган ножўя самараларнинг тез-тезлигини ошириши мумкин.

Антикоагулянтлар ва антитромботик воситалар: олдини оладиган чораларни кўриш тавсия этилади, чунки ушбу дори воситаларни бирга қўллаш қон кетиш ҳавфини ошириши мумкин. Гарчи клиник тадқиқотлар диклофенакни антикоагулянтларнинг фаоллигига таъсир қилишдан далолат бермаса-да, диклофенак ва антикоагулянтларни бир вақтда олаётган пациентларда қон кетиши ҳавфини ошиши юзасидан айрим маълумотлар мавжуд. Шунинг учун бундай пациентларни синчков мониторинг ўтказиш тавсия этилади.

Серотонинни қайта қамраб олинишини селектив ингибиторлари (СҚОСИ): тизимли НЯҚП ва СҚОСИ ни бирга буюриш МИЙ дан қон кетиш ҳавфини ошириши мумкин.

Антидиабетик препаратлар: клиник тадқиқотлар, диклофенак перорал антидиабетик воситалар билан бирга уларнинг клиник самарасига таъсир қилмасдан қўллаш мумкинлигини кўрсатди. Бироқ, ҳам гипогликемия, ҳам гипергликемияни ривожланишини айрим ҳоллари маълум бўлиб, бунда диклофенак билан даволаниш вақтида антидиабетик воситаларнинг дозасига тузатиш киритиш талаб этилиши мумкин. Бундай ҳолатларда қондаги глюкозининг даражасини мониторингини ўтказиш талаб этилади, бу ёндош даволаниш ватқида олдини олувчи чора ҳисобланади.

Фенитоин: фенитоин диклофенак билан бирга қўлланганида фенитоинни экспозицияси ошиши мумкинлиги туфайли, фенитоиннинг қон плазмасидаги концентрациясини мониторингини ўтказиш тавсия этилади.

Метотрексат: метотрексат билан даволанишдан камида 24 соат олдин ёки даволангандан сўнг камида 24 соатдан кейин НЯҚП юборилганида эҳтиёткорилкка риоя қилиш тавсия этилади, чунки қонда метотрексатнинг концентрацияси ошиши ва унинг токсиклиги ошиши мумкин.

Циклоспорин ва такролимус: бошқа НЯҚП каби, диклофенак циклоспоринни буйраклардаги простагландинларга таъсир қилиши оқибатида унинг нефротоксиклигини ошириши мумкин. бундай ҳавф такролимус билан даволанганда ҳам ривожланади. Шу сабабли, диклофенакни циклоспорин қабул қилмайдиган беморларга нисбатан кичикроқ дозаларда қўллаш керак.

Хинолон антибиотиклари: хинолонлар ва НЯҚПни ёндош қўллашни натижаси бўлиши мумкин бўлган тиришишларга нисбатан айрим маълумотлар мавжуд.

МАХСУС КЎРСАТМАЛАР

Барча НЯҚП, жумладан диклофенак қўлланганида меъда-ичак йўлларидан қон кетиши (қон аралаш қусиш, мелена), меъда-ичак яралари ёки перфорация ҳоллари қайд этилган, улар ўлимга олиб келиши ва даволаниш жараёнида исталган вақт кузатилиши, олдиндан хабар берувчи симптомлар билан, ёки уларсиз намоён бўлиши, шунингдек анамнезида МИЙ томонидан жиддий кўринишлар бўлганида кузатилиши мумкин.

НЯҚП ўлимга олиб келиши мумкин бўлган жиддий юрак қон-томир тромботик ўзгаришлари, миокард инфаркти ва инсультни ривожланиш ҳавфини ошириши мумкин, шу сабабли аортокоронар шунтлаш операцияси вақтида операциядан кейинги оғриқни даволаш учун Клодифен препаратини қўллаш тавсия этилмайди. НЯҚП қабул қилаётган пациентларда, айниқса юрак қон-томир тизимида ҳавф омиллари бўлган пациентларда ножўя кардиоваскуляр асоратларни потенциал ривожланиш ҳавфини минимал даражага етказиш учун, йўл қўйилган энг қисқа даволаш давомийлигида минимал самарали дозада қўллаш керак.

Ҳомиладорлик ва лактация даврида қўлланиши

Ҳомиладорликни I ва II уч ойликларида Клодифен препаратини она учун кутилган фойда ҳомила учун потенциал ҳавфдан устун бўлган ҳолда, фақат минимал самарали дозада буюриш мумкин, даволашнинг давомийлиги қанчалик мумкин бўлса, шунчалик қисқа бўлиши керак. Бошқа НЯҚП каби, препаратни ҳомиладорликни охирги уч ойлигида қўллаш мумкин эмас (бачадоннинг қисқариш ҳусусияти сусайиши ва ҳомилада артериал қон оқими муддатидан олдин бекилиши мумкин).

Бошқа НЯҚП каби диклофенак катта бўлмаган миқдорда кўкрак сутига ўтади. Препарат билан даволаниш вақтида эмизишни тўхтатиш керак.

Педиатрияда қўлланиши

Препарат инъекция учун эритма дори шаклида болалар ва 18 ёшгача бўлган ўсмирларда қўллаш мумкин эмас.

Автотранспортни ҳайдаш ва механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири

Клодифен препарати билан даволаниш вақтида кўришни бузилиши, бош айланиши, вертиго, уйқучанлик ёки марказий нерв тизими томонидан бошқа бузилишлар кузатиладиган пациентлар автотранспортни ҳайдаш ёки механизмларни бошқаришдан сақланишлари керак.