КЛОДИФЕН гель
Клодифен яллиғланишга қарши, оғриқ қолдирувчи ва иситмани туширувчи таъсирларга эга.
ТАРКИБИ
Диклофенак натрий – 0,05 г 1 г гельда.
ҚЎЛЛАНИЛИШИ
Клодифен гели оғриқни енгиллаштириш ва яллиғланиш ва шишни камайтириш учун қуйидаги ҳолатларда қўлланади:
- бўғимларнинг дегенератив касалликлари (тизза ва бошқа бўғимлар артрози) да;
- юмшоқ тўқималарнинг ревматик касалликлари (тендинит ва тендовагинит, елка бўғими капсулити, мушаклар ва фасцияларни яллиғланиши) да;
- жароҳатларда ва шикастланишларда, жумладан спорт машқларидаги жароҳатлар (пайларни чўзилиши, лат ейишлари, суякларни чиқишлари) да;
- юзаки веналарни яллиғланишларида (қўшимча даволаш сифатида) қўлланади.
Агар пациентнинг аҳволи препарат билан даволашдан сўнг 3 кун давомида яхшиланмаса, шифокор билан маслаҳатлашиш керак. Клодифен гелини болалар ўсмирларда қўллаш тавсия этилмайди.
ҚЎЛЛАШ УСУЛИ ВА ДОЗАЛАРИ
Клодифен гелини терининг яллиғланган ўчоғига юпқа қават қилиб, суткада 2-3 марта суртиш керак. Клодифен гелини ионофорез муолажасини ўтказиш вақтида ишлатиш мумкин, бунда уни манфий қутб (катод) га қўйиш керак.
ЧИҚАРИЛИШ ШАКЛИ
Клодифен 5% гель 45 г.
ФАРМАКОЛОГИК ҲУСУСИЯТЛАРИ
Фармакодинамикаси
Диклофенак яллиғланишга қарши ва анальгетик ҳусусиятларга эга бўлган ностероид дори воситаси ҳисобланади. Диклофенакнинг таъсир механизми простагландинлар синтезини ингибиция қилишдан иборат, бунинг натижасида яллиғланиш жараёнидаги оғриқ, шиш ва тана харорати камаяди. Диклофенак аденозиндифосфат (АДФ)- ва коллагенга боғлиқ тромбоцитлар агрегациясини қайтар ингибиция қилади.
Фармакокинетикаси
Диклофенак тери орқали қисман сўрилади, сўрилиш жараёни секин кечади.
Терига суртилганидан сўнг дори воситаси қон плазмасида максимал концентрациясига
6-9 соатдан кейин (перорал қабул қилинганидан кейин – 1-2 соатдан кейин) эришади. Диклофенак терига суртилганида ва перорал қабул қилинганида метаболизм ва организмдан чиқарилиш жараёнлари ўзаро ўхшаш ҳисобланади.
Ичга қабул қилинганидан сўнг диклофенак меъда-ичак йўлларидан бутунлай сўрилади, бунда дори воситасининг қон плазмасидаги максимал концентрациялари 1-2 соатдан кейин кузатилади. Қон плазмаси оқсиллари билан боғланиш даражаси 99% ни ташкил этади.
Диклофенак жигарда жадал метаболизмга (гидроксилланиш ва глюкурон кислотаси билан конъюгацияси) учрайди; дори воситасининг дозасини 2/3 қисми сийдик билан, 1/3 қисми эса – сафро билан чиқарилади.
ҚЎЛЛАШ МУМКИН БЎЛМАГАН ҲОЛАТЛАР
Препаратнинг фаол моддасига ёки ёрдамчи моддаларидан бирортасига юқори сезувчанлик; анамнезида ацетилсалицил кислотасига ва бошқа ностероид яллиғланишга қарши воситаларга бронхиал астма, эшакеми ёки ўткир ринит каби юқори сезувчанлик реакциялари; ҳомиладорликнинг учинчи уч ойлиги; тери очиқ шикастланиши, терининг яллиғланиш ёки инфекцион касалликлари, экземада препаратни қўллаш мумкин эмас.
Клодифен гели шиллиқ қаватларга суртиш учун мўлжалланмаган.
НОЖЎЯ ТАЪСИРЛАРИ
Ножўя реакциялар қуйида MedDRA таснифи бўйича тизим-аъзолар синфларига мувофиқ равишда санаб ўтилган. Нохуш реакцияларни учраш тезлигини кўрсаткичлари қуйидаги тарзда аниқланади: жуда тез-тез (≥ 1/10); тез-тез (≥ 1/100, аммо < 1/10); тез-тез эмас
(≥ 1/1000, аммо < 1/100); кам ҳолларда (≥ 1/10000, аммо < 1/1000); жуда кам ҳолларда
(< 1/10000); учраш тезлиги номаълум (мавжуд маълумотлар асосида баҳолаш мумкин эмас). Ҳар бир учраш тезлиги гуруҳларида ножўя реакциялар, оғирлик даражасини камайиши тартибида келтирилган.
Иммун тизими томонидан: жуда кам ҳолларда – ўта юқори сезувчанлик (шу жумладан эшакеми), ангионевротик шиш.
Инфекцион ва паразитар касалликлар: жуда кам ҳолларда – пустулёз тошма.
Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан: жуда кам ҳолларда – бронхиал астма.
Тери ва тери ости тўқималари томонидан: тез-тез – дерматит (шу жумладан контакт дерматит), тошма, эритема, экзема, қичишиш; кам ҳолларда – буллёз дерматит; жуда кам ҳолларда – фотосенсибилизация реакциялари; учраш тезлиги номаълум – суртилган жойда ачишиш ҳисси, терини қуриши.
ДОРИЛАРНИНГ ЎЗАРО ТАЪСИРИ
Маҳаллий қўлланганида диклофенакнинг фақат аҳамиятсиз миқдоригина тизимли қон оқимига ўтади, шунинг учун препарат қўлланганида дориларнинг ўзаро таъсири кутилмайди.
МАХСУС КЎРСАТМАЛАР
Препаратни болалар ва ўсмирларда қўллаш юзасидан маълумотлар йўқ; Клодифен гелини ушбу пациентлар тоифасида қўллаш тавсия этилмайди.
Препарат терининг катта соҳаларига узоқ вақт давомида суртилганида, тизимли ножўя реакцияларни ривожланиш ҳавфини истисно қилиш мумкин эмас (диклофенакнинг тизимли самаралари келтирилган мувофиқ тиббиётда қўлланилишига доир йўриқномасига қаранг).
Клодифен гели терининг фақат соғлом соҳаларига суртиш керак. Препаратни жароҳатларга ёки терининг очиқ шикастланишлари бўлган соҳаларига суртиш мумкин эмас.
Дори воситасини қўллаш вақтида гелни кўзларга ёки шиллиқ қаватларга тушишини олдини олиш мақсадида эҳтиёткорликка риоя қилиш керак. Клодифен гелини ичга қабул қилиш мумкин эмас.
Агар препарат терига суртилганидан сўнг тошма пайдо бўлса, уни қўллашни тўхтатиш керак.
Клодифен гелини окклюзион бўлмаган боғловлар остига қўллаш мумкин ва ҳаво ўтказмайдиган окклюзион боғловлар остига қўллаш мумкин эмас.
Ёрдамчи моддалар
Клодифен гели таркибида, аллергик реакциялар (шу жумладан кечиккан) чақириши мумкин бўлган метилпарагидроксибензоатини сақлайди.
Клодифен гели таркибида, терини таъсирлантириши мумкин бўлган пропиленгликоль сақлайди.
Ҳомиладорликда ва лактация даврида қўлланилиши
Ҳомиладорлик
Маҳаллий қўлланганида диклофенакнинг қон плазмасидаги концентрацияси, тизимли қўллангандагига нисбатан анча паст бўлади.
Простагландинлар синтезини ингибиция бўлиши ҳомиладорликка ва/ёки эмбрион/ ҳомилани ривожланишига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Эпидемиологик тадқиқотларнинг маълумотлари, простагландинлар синтези ингибиторларини ҳомиладорликнинг эрта муддатларида қўлланиши беихтиёр абортни юз бериши, юрак нуқсонлари ва гастрошизисни ривожланиш ҳавфини ошиши билан боғлиқлигидан далолат беради. Юрак-қон томир тизимининг туғма нуқсонларини мутлоқ ривожланиш ҳавфи камида 1% дан тахминан 1,5% гача ошган; уларни ривожланиш ҳавфи препаратнинг дозасини ошириш ва даволаш давомийлигини узайтириш билан ошади.
Ҳайвонларда ўтказилган тадқиқотларда, простагландинлар синтези ингибиторлари қўлланганида имплантациядан олдинги ва кейинги даврларда эмбриофетал ўлим ҳолатини ошиши аниқланган. Бундан ташқари, простагландинлар синтези ингибиторлари ҳайвонларга гестация даврида (ҳомилани органогенез даврида) юборилганида турли ривожланиш нуқсонлари, шу жумладан юрак-қон томир тизими нуқсонларини ривожланиш тезлигини ошиши кузатилган.
Ҳомиладорликни режалаштираётган аёлларда, шунингдек ҳомиладорликнинг биринчи ва учинчи уч ойликларида Клодифен гелини жуда зарур бўлган ҳолатларда минимал дозаларда максимал қисқа вақт давомида қўллаш керак.
Барча простагландинлар синтези ингибиторлари ҳомиладорликнинг учинчи уч ойлигида қўлланганида қуйидагиларга салбий таъсир кўрсатиши мумкин:
ҳомилага – юрак-ўпка токсиклиги (артериал қон оқимини муддатидан аввал ёпилиши ва ўпка гипертензиясини ривожланиши); буйрак функциясини бузилиши, баъзида буйрак етишмовчилиги ва олигогидрамнион билан кечади;
онага ва ҳомилага (ҳомиладорликнинг якунида) – қон кетиши вақти узайиши мумкин (антиагрегант самараси ҳатто жуда кичик дозаларда қўлланганида ҳам намоён бўлиши мумкин); бачадонни қисқарувчанлигини камайиши, бу ҳолат туғруқни кечикишига ва давомийлигини узайишига олиб келиши мумкин.
Ҳомиладорликнинг учинчи уч ойлигида препаратни қўллаш мумкин эмас.
Лактация даври
Бошқа ностероид яллиғланишга қарши воситалар каби, диклофенак аҳамиятсиз миқдорларда кўкрак сутига ўтади. Дори воситаси терапевтик дозаларда маҳаллий қўлланганида эмадиган болага таъсир кўрсатиши кутилмайди.
Аёлларда эмизиш даврида препаратни қўллаш ёрдамида клиник тадқиқотлар ўтказилмаган, шунинг учун бундай ҳолатларда Клодифен гелини фақат шифокорнинг маслаҳатидан кейин қўллаш керак. Бунда препаратни кўкрак соҳасига суртиш ёки терининг катта юзаларига суртиш ёки узоқ вақт давомида қўллаш мумкин эмас.